Zomer vol bloemen

In een vorig blog schreef ik iets over de kuipplanten die, nu de ijsheiligen voorbij zijn, weer naar buiten mogen. Maar net zo leuk zijn eenjarigen, ook een groot deel van de eenjarigen is geschikt voor in pot. Maar daarnaast kun je in een geordende tuin van sommige soorten eenjarigen ook prima een randbeplanting maken. Of je kunt ze als wilde planten in je moestuin zetten. Je kunt er bestuivers mee lokken. Je kunt ze als afweer gebruiken tegen sommige plagen. Maar vooral kun je genieten van de bloei; soms kort maar hevig, soms lang en rijk, of iets ertussenin. En tot slot kun je van de meeste eenjarigen makkelijk zaden oogsten voor een volgend tuinjaar.

Crepis rubra, een vrolijke eenjarige die slechts een paar weken bloeit, maar dan wel met enorm veel bloemen tegelijk.

Eenjarigen bloemen telen

Eenjarigen zijn bijna altijd gemakkelijk te telen. Omdat ze maar één tuinjaar leven kunnen ze het zich niet veroorloven om lastig te zijn, ze zullen in dat ene jaar moeten kiemen, groeien, bloeien en zaden maken voor de volgende generatie, voor ze afsterven. Er zijn natuurlijk uitzonderingen maar veel eenjarigen kiemen binnen 1 of 2 weken en groeien en bloeien snel: hoe meer bloemen, des te groter is de kans dat zaden kunnen rijpen en in een nieuw jaar weer kiemen (of soms zelfs nog in hetzelfde jaar).

In de groep kort-maar-hevig vallen bijvoorbeeld:

• Crepis rubra (streepzaad)
• Madia elegans
• Nigella damascena (juffertje-in-‘t-groen)
• Papaver somniferum (slaapbol)

In de groep lang-en-rijk vallen:

• Cleome hassleriana (kattensnor)
• Cosmos bipinnatus (cosmea)
• Tropaeolum majus (Oost-Indische kers)
• Tagetes patula, erecta, tenuifolia, etc. (afrikaantje)

Tropaeolum majus Alaska, in dit geval met witbont blad (maar het blad kan ook effen lichtgroen, blauwgroen of grijsgroen zijn). Als je haar in april zaait bloeien de kruipende en slingerende planten tot ver in de herfst. Bloemen, blad en verse groene zaden zijn ook nog eens eetbaar en smaken lekker pittig.

Eenjarigen uitgebloeide bloemen verwijderen

Het is altijd goed om bij eenjarigen uitgebloeide bloemen te verwijderen. Bij de soorten die relatief kort bloeien kun je daarmee de bloei verlengen (denk bijvoorbeeld aan het plukken van Lathyrus (pronkerwt) of Calendula (goudsbloemen). Want als de bloemen zijn uitgebloeid en de zaden rijp zijn is de taak van de moederplant voorbij en kan ze afsterven. Door de uitgebloeide bloemen te verwijderen stimuleer je de plant om weer nieuwe bloemen (en dus zaden voor nakomelingen) te maken.

Met het verwijderen van uitgebloeide bloemen bij planten die langer bloeien zorg je ervoor dat de planten meer energie overhouden om over een nog langere periode weer nieuwe bloemen te maken voor de plant uitgeput raakt.

Salvia coccinea Brenthurst, een mooie eenjarige die doorbloeit van half-eind juni tot het te koud wordt (rond november). Mooi, en trekt ook nog eens veel hommels en bijen.

Eenjarigen zaden kiezen

Verdiep je bij de koop van zaden/planten/stekken in wat de plant is en wat ze wil; er zijn ondertussen al zo lang en zo veel eenjarigen verkrijgbaar in Nederland, dat we niet altijd meer nadenken over haar oorsprong. Je kunt bijvoorbeeld bedenken dat een van oorsprong Mexicaanse Tagetes (afrikaantje) andere eisen stelt aan zaaitijd, vocht, voeding, zon/schaduw, grondsoort, etc. dan bijvoorbeeld Lathyrus (die oorspronkelijk uit Europa en Azië komt).

Eenjarigen zijn gemakkelijk maar voor het beste resultaat is het dus toch handig om de handleiding te gebruiken. Want er zijn eenjarigen die graag zonnig en droog staan (denk aan sommige Salvia’s), maar ook eenjarigen die van schaduw houden (zoals Impatiens). Er zijn eenjarigen die goed tegen vorst kunnen (Papaver), en soorten die geen vorst kunnen verdragen (Amaranthus). Er zijn eenjarigen die warm moeten worden gezaaid (Ipomoea) en eenjarigen die een koudeperiode nodig hebben (Polygonum oriëntale). En zo zijn er allerlei wensen, en als je daar aan tegemoet kan komen zijn eenjarigen vaak wel de meest dankbare bloemen die er zijn (en dat is dan een ouderwetse uitdrukking voor ‘belonend met rijke bloei‘ J). Google altijd ook even op de Latijnse naam van de plant, want persoonlijke ervaringen van andere mensen zijn net zo belangrijk als de opsomming van hoogte, standplaats, zaaitijd, etc..

Lathyrus odoratus Pansy Lavender Flush, Lathyrus is misschien wel één van de leukste eenjarigen voor in de moestuin; slingert tot 2 meter hoog langs een hekwerk, bloeit niet heel lang maar door veel bloemen te plukken verleng je de bloei aanzienlijk. De geplukte bloemen blijven een paar dagen goed in een vaasje (en geuren heerlijk!).

Er zijn trouwens ook nog eenjarigen die eigenlijk helemaal niet eenjarig zijn maar niet-winterharde vaste planten. Deze soorten worden in Nederland als eenjarigen geteeld omdat ze ook al in hun eerste jaar bloeien (bijvoorbeeld Agastache (dropplant). Je zou die ‘eenjarigen’ bijvoorbeeld kunnen proberen te overwinteren (vorstvrij in een pot, of in de grond onder een dikke laag blad/stro).

Tot slot en voor alle duidelijkheid; de foto’s op deze pagina zijn van vorige jaren, want op dit moment bloeit er alleen nog maar een Petunia. Maar zoals je kunt zien op de laatste foto groeit alles prima, en vanaf volgende maand hoop ik weer net als in vorige jaren te kunnen gaan genieten van een zomer vol bloemen!!

Groetjes,

Diana