Verspenen vanuit vermiculiet

In mijn vorige blog liet ik zien hoe en waarom ik paprika’s, pepers en aubergines in vermiculiet zaai. En ik beloofde in dat blog om nu te laten zien hoe de zaailingen vervolgens worden verspeend.

Ik verspeen de zaailingen wanneer ze alleen nog maar hun kiemblaadjes hebben. In vermiculiet kunnen de zaden heel makkelijk kiemen maar er zit geen voeding in. Om na het kiemen te kunnen groeien moet de zaailingen dus vrij vlot worden overgezet in een potje met potgrond.

Op de foto zie je dat een groot deel van de zaailingen goed is gekiemd. Dat wat nog niet is gekiemd blijft gewoon nog een tijdje in de tray met vermiculiet in de propagator staan en haal ik er later uit.

Je kunt voor het verspenen zaai- en stekgrond gebruiken. Zelf maak ik graag een mengsel van ongeveer 5 tot 6 delen potgrond plus een half deel (grof) brekerzand en een half deel vermiculiet. Het vermiculiet dat ik hiervoor gebruik is vermiculiet dat overblijft na één of meerdere keren zaaien en verspenen. Op deze manier hergebruik ik het vermiculiet dus nog één of meerdere keren. En uiteindelijk komt het vermiculiet bij het uitplanten in de tuingrond terecht, en daar is ze tot slot dan ook nog nuttig (omdat ze vocht kan vasthouden en weer kan afstaan wanneer een plant dat nodig heeft).

Nog een reden om nu te verspenen: in de propagator (of afgesloten doorzichtige plastic doos) is het te warm en te donker voor zaailingen om te groeien. Ook als de propagator/doos in het volle licht staat houdt het materiaal daglicht tegen. Op de foto hieronder zie je dat de zaailingen zich al iets naar het licht strekken.

Hoog tijd om te verspenen dus! Het grondmengsel is klaar en heb ik al in potjes gedaan. Het is belangrijk dat dit op kamertemperatuur is; je kunt je voorstellen dat het verspenen vanuit de warme omgeving van een propagator naar ijskoude grond niet goed is voor de zaailingen.

Verspenen, op welke manier dan ook, geeft altijd wat stress voor zaailingen, door de verandering van luchtvochtigheid, grondsoort, warmte, licht, etc.. Om die reden zorg ik dat de overgang zo snel en soepel mogelijk verloopt. En dus vul ik de potjes, laat het grondmengsel op temperatuur komen, maak ik alvast gaatjes in het grondmengsel (waar ik de zaailingen in kan laten zakken), zet ik een gietertje met lauw water klaar, staat de onderbak al in de kamer waar de potjes met zaailingen in komen te staan. Die kamer heb ik ook alvast licht verwarmd. En tot slot heb ik een plekje vrij gemaakt in een zonnige vensterbank.

Het grootste voordeel van zaaien in vermiculiet is dat je de zaailingen tussen duim en wijsvinger uit het vermiculiet kunt trekken. Om die reden heb ik het vermiculiet bij het voorbereiden en zaaien ook niet te veel ingedrukt; het mengsel is voor zaden vochtig en licht genoeg om in te kunnen kiemen, worteltjes blijven vochtig, en het zaailingetje kan er nu heel gemakkelijk uit worden gehaald. En nog een voordeel: het gaat zo soepel dat je wel 2 of (maximaal) 3 zaadjes per vakje kunt zaaien en dan nog steeds de zaailingen per stuk en zonder beschadigen uit het vermiculiet kunt halen.

Hoe moet je verspenen?

Pak een zaailing altijd heel voorzichtig vast bij de 2 kiemblaadjes. Een algemene regel is dat je steel en worteltjes niet (of zo min mogelijk) aanraakt. Het steeltje en het worteltje zijn op dit moment het meest kwetsbare deel van een zaailing.

Je kunt op de foto zien dat het geen karweitje is voor te grote handen of even snel doen; het pas gekiemde zaailingetje is nog heel teer en kwetsbaar, met haar 2 kiemblaadjes en enkele worteltje. Maar met wat beleid haal ik het aan de kiemblaadjes uit het vermiculiet en laat het direct zakken in één van de voorgemaakte gaatjes in het potgrondmengsel.

En daar staan ze dan: 3 zaailingen in een potje. Ik heb de grond direct na het plaatsen heel voorzichtig rond de zaailingetjes verdeeld, maar zeker niet stevig aangeduwd. Met het gietertje geef ik vervolgens lauw water (niet op de zaailingen maar ernaast), en ik geef zo ruim water dat het water ervoor zorgt dat de potgrond rond de worteltjes ‘spoelt’.

Ik hoef nu waarschijnlijk ook een week geen water te geven, zo nat is de grond (en zo klein zijn de zaailingen, ze drinken nog niet veel).

De eerste dagen staan de zaailingen stil, pas over een week kan ik waarschijnlijk het begin van een derde blaadje zien. En dat is dan het eerste echte blaadje na de 2 kiemblaadjes. Als dat eerste echte blaadje er eenmaal is gaat de groei wat sneller.

De eerste zaailingen van 2019 zijn gekiemd en verspeend! De pepers, paprika’s en aubergines moeten nog tot eind april in huis blijven want ze kunnen geen lage temperaturen verdragen. Ik hoop ergens later dit voorjaar en komende zomer nog eens te laten zien hoe het verder gaat met deze zaailingen!

Moestuingroetjes,

Diana