Mooie kool in de winter

Het is altijd een beetje bijzonder om midden in de zomer al aan de winter te denken. En toch is dat heel nuttig, want juist dan zaai je soorten die in de herfst en winter voor oogst zorgen (en het is ook leuk als er nog iets in de tuin staat dat voor wat kleur, oogst en vrolijkheid zorgt).

Geschikte kolen zijn uiteraard de soorten/rassen die voldoende kou kunnen verdragen om in de winter in de tuin te kunnen blijven staan (en dat geldt zeker niet voor elke soort en elk ras. Dat soort kolen wordt vaak zelfs lekkerder van zo’n koude periode (door de omzetting van zetmeel in suikers).

Kies dus rassen die geschikt zijn voor de winterteelt. Een voorbeeld daarvan is savooiekool. Savooiekool kan goed tegen kou maar door veredeling zijn er rassen die meer lichtgroen zijn en rassen die meer blauwgroen zijn, rassen die klein blijven en rassen die juist heel groot worden, rassen die in de herfst worden geoogst en rassen die heel goed tegen vorst kunnen en daardoor de hele winter in de tuin kunnen blijven staan. Het ras ‘Zwijndrechtse putjes’ is bijvoorbeeld geschikt voor de oogst in september/oktober, en zaai je dus ook eerder dan bijvoorbeeld het ras ‘Wirosa F1’ dat je in principe kunt oogsten tussen november en eind februari.

Even wat ‘winterkolen’ in een rijtje:

• Spruiten (zaai je vaak al in mei, hebben een lange aanloop nodig om in de late herfst en in de winter een goede oogst te geven)
• Boerenkool (zaai je tussen mei en juli voor oogst tussen november en februari)
• Spitskool (kies het juiste ras want er zijn zomerspitskolen, herfstspitskolen en dus ook rassen die veel kou kunnen verdragen en geschikt zijn voor de late herfst en winter)
• Chinese kool (is geen winterkool maar een herfstkool, maar je zaait ze ook in de zomer - na de langste dag = 21 juni - en ze zijn vaak nog wel oogstbaar tot in november)
• Rode kool (ook hiervan zijn er rassen die vooral geschikt zijn voor de oogst in de zomer, herfst of juist winter)
• Witte kool (hiervoor geldt hetzelfde als voor rodekool en spitskool; kies het juiste ras voor de juiste periode).
• Palmkool (een Italiaanse bladkool die ook veel kou kan verdragen en waarvan je alleen de bladeren oogst die je wilt eten en die vanuit het hart dan weer nieuwe bladeren maakt).
• Paksoi (is net als Chinese kool niet echt een winterkool maar je kunt haar wel ook tot in november oogsten)

Binnen deze koolsoorten zijn er veel verschillen; in vorm, kleur, oogstperiode, hoogte/grootte, etc.. Je kunt door deze planten te telen nog wat kleur aan de wintertuin geven en zelfs mooie combinaties maken. Er worden telkens weer nieuwe rassen gekweekt met bijzondere eigenschappen. En één van die eigenschappen is dus de winterhardheid. Maar de laatste jaren wil het oog ook wat en zijn er nieuwe rassen te koop die extra decoratief zijn. Wat voorbeelden van extra mooie kolen voor koude dagen:

Savooikool. Eigenlijk heel gewoon, maar van dichtbij bekeken is ze prachtig; vaak blauwgroen van kleur en die kleur wordt donkerder en intenser naarmate de dagen korter en kouder worden. De grote hoeveelheid kleine bobbeltjes in het blad maken haar extra mooi (zeker na regen of in de mist)

Bladkool Emerald Ice Ze is een kool die je in de late lente of zomer zaait en die je vanaf september tot in de winter kunt oogsten. Je plukt de onderste bladeren waarna de bovenste bladeren doorgroeien en er ook weer nieuwe bladeren worden gevormd. In de zomer zijn de bladeren grijsgroen van kleur. Maar ook hier geldt; als de dagen korter en kouder worden verandert de kleur. En in dit geval kleuren nieuwe bladeren bont; grijsgroen met wit en extra gekroesd.

Een ras dat al veel langer verkrijgbaar is en daardoor dus ook bekender is, paarse boerenkool Redbor. In de zomer en vroege herfst zijn de stelen lilapaars en het blad is blauwig groen met wat lichtpaars. In de late herfst en winter, met dank aan kou en minder licht, wordt de kleur diep donkerpaars. Ik vind haar trouwens zowel in de zomer als in de herfst/winter mooi. Voor alle duidelijkheid het verschil in 2 foto’s:

Boerenkool Redbor in de zomer:

En boerenkool Redbor in de herfst/winter:

Deze boerenkool wordt trouwens donkergroen na het koken. Lekker maar zo mooi dat we vaak ook wat planten in de tuin laten staan voor sier :-)

En tot slot nog 1 voorbeeld, van de palmkool Nero di Toscana. Deze bladkool is extra bijzonder doordat je haar al in de late lente zaait. Je kunt er maanden lang van oogsten, want je oogst alleen de onderste bladeren, de planten maken telkens nieuwe bladeren boven die onderste geoogste bladeren. Daardoor worden de planten steeds breder en hoger. De kleur van het blad is donker blauwgroen en ook nu wordt de kleur weer donkerder en intenser naarmate de herfst vordert. Een prachtige kool ook wanneer er wat mist of vorst op het blad ligt. En ook in deze soort worden er weer nieuwe rassen ontwikkeld; kleinere rassen die geschikt zijn voor de teelt in een pot of kleine bak, en rassen met nog donkerder blad of juist meer grijsblauw van kleur, en soms ook extra gekroesd.

Kolen zijn dus niet alleen heel geschikt om van te oogsten maar ze zijn ook nog eens mooi in de tuin wanneer die er verder vrij kaal uitziet. Oftewel; dubbel plezier. Zeker met de nieuwe rassen in nieuwe vormen en kleuren valt er heel veel te ontdekken!

Moestuingroetjes,

Diana

Lees ook: